Lồng ghép chính sách dân số vào hương ước, thôn, xóm

Trước yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng dân số, tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sang dân số phát triển thì chính sách dân số phải bảo đảm cân bằng, hài hòa quyền và nghĩa vụ của người dân. Lồng ghép nội dung dân số và phát triển vào các sinh hoạt cộng đồng, lễ hội văn hóa, hương ước, quy ước của cộng đồng là rất cần thiết, nhằm huy động cả hệ thống chính trị và mọi người dân tham gia tích cực hơn vào chính sách DS - KHHGĐ. Điều này cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giữ gìn và phát huy truyền thống tập quán tốt đẹp của cộng đồng dân cư ở cơ sở; bài trừ các thủ tục lạc hậu; hình thành giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc của địa phương; phát huy và mở rộng dân chủ ở cơ sở
          Việc triển khai hương ước, quy ước đã đóng góp thiết thực đối với công tác quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư, góp phần đưa chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước nói chung, lĩnh vực Dân số - KHHGĐ nói riêng đi vào cuộc sống. nhờ lồng ghép nội dung dân số và phát triển vào các sinh hoạt cộng đồng, lễ hội văn hóa, hương ước, quy ước của thôn, xóm cũng đã huy động được cả hệ thống chính trị và mọi người dân tham gia tích cực hơn vào chính sách DS - KHHGĐ. Từ đó, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giữ gìn và phát huy truyền thống tập quán tốt đẹp của cộng đồng dân cư ở cơ sở; bài trừ các thủ tục lạc hậu; hình thành giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc của địa phương; phát huy và mở rộng dân chủ ở cơ sở.
             Hiện nay ở mỗi địa phương việc đưa công tác Dân số - KHHGĐ vào nghị quyết của Đảng bộ nhằm giảm nhanh tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên. Các ban, ngành đoàn thể xây dựng quy chế và kế hoạch cụ đưa chỉ tiêu về DS-KHHGĐ vào kế hoạch hàng năm và xem đây là nội dung quan trọng trong chương trình hoạt động. Cán bộ, đảng viên đã gương mẫu đi đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ, đồng thời có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục, vận động gia đình và nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số, xây dựng gia đình theo tiêu chí: Ít con, ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Nhiều nơi, có chính sách khen thưởng các tập thể giữ vững việc không sinh con thứ 3 trở lên, có hình thức kỷ luật đối với đảng viên, cán bộ, công chức vi phạm chính sách dân số để làm gương cho nhân dân. Tăng cường hoạt động của cán bộ chuyên trách và cộng tác viên DS- KHHGĐ xã, phường, thị trấn qua đẩy mạnh điều tra, lập kế hoạch giảm nhanh tỉ lệ sinh con thứ 3 cho lãnh đạo địa phương để tổ chức thực hiện có hiệu quả
          Tuy vậy, qua nghiên cứu, đánh giá tình hình thực tế cũng cho thấy, việc thực hiện chính sách DS - KHHGĐ trong quy ước, hương ước ở một số địa phương còn sơ sài, thiếu tính khả thi, có những nội dung chưa phù hợp với quy định của pháp luật, không phù hợp với công tác dân số. Nhiều nội dung của nhiều hương ước, quy ước còn chung chung, quy định thực hiện chính sách dân số cũng chưa cụ thể hóa các tiêu chí cần có; đưa các quy định của pháp lệnh dân số vào hương ước, quy ước một cách máy móc; cá biệt có bản hương ước, quy ước còn đưa ra những quy định vi phạm quyền con người, quyền công dân như phụ nữ chưa xây dựng gia đình mà có nguyện vọng làm mẹ thì chỉ được sinh 1 con hay phạt tiền đối với những trường hợp sinh con thứ 3.
Chính vì vậy, để việc lồng ghép chính sách DS - KHHGĐ vào hương ước, quy ước đạt hiệu quả, thiết thực và đúng với quy định về pháp luật, đúng với trọng tâm công tác dân số hiện nay, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sang dân số và phát triển thì các cơ quan, tổ chức liên quan, đặc biệt người dân ở cơ sở phải được thông tin đầy đủ, đúng đắn về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, người dân cũng cần chủ động hình thành quy tắc ứng xử phù hợp trong cộng đồng dân cư thông qua việc xây dựng và thực hiện quy ước thôn, làng, khu phố, góp phần thực hiện chính sách dân số, phục vụ tốt sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.