AN SINH XÃ HỘI CHO NGƯỜI CAO TUỔI TRƯỚC XU THẾ GIÀ HÓA DÂN SỐ

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, tuổi thọ của người Việt Nam trong những thập kỷ qua liên tục tăng, nếu năm 1960 tuổi đời của người Việt trung bình chỉ đạt 40 năm (thế giới là 48 năm) thì đến nay tuổi thọ của người Việt đã tăng lên 75,6 vượt tuổi thọ trung bình của thế giới (trung bình thế giới là 71,4 tuổi). Dự báo, đến năm 2050 tuổi thọ trung bình của người Việt sẽ tăng lên 80,4 tuổi. Đây là một trong những thành quả minh chứng cho sự phát triển của xã hội trong điều kiện kinh tế đất nước được nâng lên; Điều kiện sống, sinh hoạt, dinh dưỡng và chăm sóc y tế được cải thiện. Cùng với mức tăng về tuổi thọ, tỷ lệ người sống thọ của nước ta đang ngày một nhiều thêm. Từ năm 2011, dân số Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa. Việt Nam là một trong những nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất châu Á. Thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già ngắn hơn nhiều so với các nước khác. "Theo dự báo của Liên Hiệp Quốc, đến năm 2050 tỉ lệ dân số trên 65 tuổi của Việt Nam sẽ chiếm khoảng 23%. Nếu năm 2009 cứ bảy người trong độ tuổi lao động sẽ hỗ trợ một NCT thì đến năm 2034 là hơn ba người". Trước thực tế số NCT ngày càng nhiều, nhu cầu được chăm sóc về mặt xã hội và sức khỏe ngày càng tăng đang là một thách thức của toàn xã hội. Mặc dù Đảng và Nhà nước đã có sự quan tâm, nhiều chế độ,chính sách trợ giúp, an sinh xã hội đã tới với người cao tuổi, tuy nhiên những chính sách an sinh xã hội gần như chưa theo kịp. Trong khi đa số NCT trên cả nước sinh sống chủ yếu ở nông thôn, gắn với nghề nông, nhưng tỷ lệ đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, thiên tai, dịch bệnh dẫn đến thu nhập của người nông dân nói chung và NCT nói riêng còn thấp, khiến đời sống vật chất NCT gặp khó khăn. Theo số liệu điều tra của TS Giang Thanh Long - Phó Viện trưởng Viện Chính sách Công và Quản lý, Đại học Kinh tế Quốc dân: 7% NCT được khảo sát vẫn sống trong nhà tạm, 58,9% NCT đang phải làm việc để kiếm sống với thu nhập bấp bênh, 63% NCT được hỏi cho rằng, cuộc sống còn thiếu thốn và chưa đến 2% nói rằng cuộc sống rất đầy đủ. Còn theo số liệu điều tra quốc gia về người cao tuổi năm 2011 cho thấy trên 70% NCT phải tự lao động kiếm sống cùng với sự hỗ trợ của con cháu và gia đình, chỉ có hơn 25,5% NCT sống bằng lương hưu hoặc trợ cấp xã hội. Tuổi thọ trung bình cao, đồng nghĩa với nhiều bệnh tật, theo thống kê y tế có khoảng 95% NCT có bệnh, chủ yếu là bệnh mạn tính không lây. Do điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu sự hỗ trợ của gia đình và xã hội nên chỉ có 13% NCT ở nông thôn bị đau ốm, chấn thương trong 12 tháng được điều trị bởi cán bộ y tế.
Trong những năm vừa qua, đời sống vật chất và tinh thần của NCT đã được cải thiện cùng với sự phát triển của đất nước. Đảng, Nhà nước đã có nhiều chính sách về an sinh xã hội dành cho NCT như: Chính sách về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và trợ cấp xã hội… nhưng hệ thống chính sách an sinh xã hội này mới chỉ hỗ trợ cho một bộ phận rất nhỏ NCT. Để ứng phó với một xã hội già hóa dân số, đảm bảo chế độ an sinh xã hội cho NCT cần có sự vào cuộc, chung tay của cả hệ thống chính trị và toàn thể cộng đồng, phát triển kinh tế - xã hội, tạo công ăn việc làm cho đội ngũ trong độ tuổi lao động nhằm tạo ra thặng dư kinh tế cho xã hội, khuyến khích người cao tuổi tham gia lao động và hoạt động xã hội, bên cạnh đó là sự quan tâm đầu tư về y tế cơ sở. Nhà nước hỗ trợ, khuyến khích các tổ chức, cá nhân hỗ trợ 100% NCT có BHYT, từng bước phát triển bảo hiểm chăm sóc dài hạn… Hỗ trợ Hệ thống an sinh xã hội bằng việc đẩy mạnh thực hiện xã hội hoá các hoạt động chăm sóc và phát huy vai trò NCT theo phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm. Cùng đó, việc giáo dục để mỗi cá nhân có ý thức" lo cho tuổi già từ khi còn trẻ" mang tính chất quyết định cho sự già hóa chủ động. “Nếu bạn đang là người trẻ hãy chủ động chuẩn bị cho giai đoạn "già" của mình bằng cách lao động làm giàu, tích luỹ cho tuổi già.