HÀNG NGÀN TRẺ EM TỔN THƯƠNG TÂM LÝ VÌ DỊCH COVID-19

Các yếu tố ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần của trẻ em trong bối cảnh COVID - 19 là khá đa dạng. Việc giãn cách xã hội phải ở nhà nhiều ngày, không được đến trường và tương tác, chơi đùa với bạn bè là yếu tố ảnh hưởng đến khủng hoảng ở đa số trẻ em. Việc trẻ ở nhà và thường phải tiếp nhận các cảm xúc, hành vi tiêu cực của cha mẹ, nhất là khi cha mẹ lo âu và khủng hoảng bởi bối cảnh COVID-19 mà vô tình hay hữu ý tác động lên trẻ. Những sang chấn của tâm lý của trẻ ở nhiều cấp độ khác nhau, từ sự gia tăng các cảm xúc tiêu cực như căng thẳng, lo lắng, buồn chán, tức giận; thiếu kết nối xã hội; gia tăng các hành vi tiêu cực; sử dụng mạng và internet nhiều hơn đến các khó khăn khác như cảm nhận tiêu cực về hạnh phúc và sự thoải mái...
Sự khó khăn tâm lý của trẻ em là khá đa dạng và dường như trẻ em nào cũng phải trải qua các vấn đề của sức khoẻ tâm thần. Những trải nghiệm khó khăn này có thể tức thời ngay trong giai đoạn COVID-19, cũng có thể kéo dài hơn, thậm chí vài năm sau nếu trẻ bị tổn thương hoặc sang chấn trầm trọng trong giai đoạn này như mất cha mẹ, người thân hoặc bị bạo lực bởi cha mẹ hoặc người thân. Nhiều trẻ nhỏ không hiểu sao mình lại phải ở nhà nhiều ngày và không được chơi với bạn bè cùng khu phố cũng làm trẻ gia tăng lo âu và căng thẳng. Nhiều trẻ em có thể dành nhiều thời gian truy cập vào internet và bắt đầu gia tăng các hành vi tiêu cực trên không gian mạng. Nhiều trẻ khác bị mất cha mẹ, hoặc người thân làm gia tăng các khủng hoảng, sang chấn và thậm chí các sang chấn này kéo dài vài năm sau hoặc cả đời của trẻ. Nhiều trẻ khác thì ở khu vực cách ly y tế hoặc nhiễm COVID-19 cũng làm gia tăng căng thẳng.
Giúp trẻ em hay cả bản thân người lớn trải qua các khủng hoảng tâm lý, nhất là sự mất mát là một việc cực kỳ quan trọng và khó khăn. Việc đầu tiên, cha mẹ hay người nuôi dưỡng hãy dành thời gian lắng nghe và chia sẻ với trẻ. Hãy chuẩn bị thật kỹ để nói cho trẻ hiểu về nỗi mất mát mà trẻ đang phải trải qua, đừng che giấu trẻ. Tuy nhiên, cách thức chia sẻ cùng cần phải thật phù hợp để trẻ không thấy quá khủng hoảng khi trải nghiệm sự mất mát này. Hãy ở bên cạnh, ôm trẻ vào lòng và lắng nghe trẻ, tạo cho trẻ cảm giác an toàn để có thể bộc lộ mọi cảm xúc tiêu cực mà trẻ có lúc đó. Đừng bắt trẻ phải chịu đựng cảm xúc của mình và phải giữ kín nó. Hãy lắng nghe và hướng dẫn trẻ cách thức chuyển cảm xúc tiêu cực bằng các cách thức khác nhau như vẽ, nói, khóc… Cố gắng thấu hiểu và tìm hiểu xem sự mất mát làm trẻ lo lắng điều gì?. Từ đó người lớn hãy kể những câu chuyện vui tươi và nhiều giá trị để trẻ có thể tưởng tượng và thoát ra các cảm nhận tiêu cực.
Việc hỗ trợ trẻ là một việc cực kỳ quan trọng để giúp trẻ tích cực hơn trong giai đoạn này, có thể dự phòng các khủng hoảng như đã trình bày ở trên. Người lớn cần có sự giải thích rõ ràng, dễ hiểu và tích cực về COVID-19 cho trẻ hiểu, nhất là trẻ còn nhỏ. Việc giải thích này cần một bối cảnh và cách thức truyền đạt đơn giản phù hợp với trẻ nhỏ, thậm chí giải thích theo các câu chuyện về COVID-9 để trẻ có thể nắm bắt, thực hành và chấp nhận một cách tích cực.